Współzależność często uważana jest za konsekwencję bycia z osobą, która miała uzależnienie. Może być także uznawana za specyficzny rodzaj uzależnienia, który musi być zakończony, oraz za przejaw słabych umiejętności społecznych. Współzależność jest silnie związana z niepewnym stylem przywiązania (insecure attachment), co znajduje odzwierciedlenie w różnych aspektach życia osoby dorosłej.
I. Znaczenie Przywiązania w Dzieciństwie
Podstawowe przywiązanie z dzieciństwa odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu umiejętności radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania emocji, empatii, komunikowania swoich potrzeb, stawiania zdrowych granic oraz poczucia bezpieczeństwa. Secure primary attachment, czyli bezpieczne przywiązanie, uczy nas zdrowego funkcjonowania w relacjach. Przywiązanie opisuje relacje między dwoma ludźmi i jest fundamentem, na którym budujemy nasze interakcje społeczne.
II. Typy Niepewnego Przywiązania
Niepewne przywiązanie (insecure attachment) może manifestować się na różne sposoby:
– Anxious attachment: Osoby z tym stylem są przerażone samotnością i boją się utraty relacji.
– Avoidant attachment: Osoby te nie ufają nikomu i nie inwestują energii w relacje, spodziewając się zawodu.
– Mix obu typów: Osoby te mogą pragnąć bliskości, ale po pewnym czasie czują się przytłoczone, co prowadzi do energetycznego wyczerpania.
Dorośli często nieświadomie wchodzą w te wzorce z powodu różnych czynników, takich jak przemęczenie z pracy czy środowisko, w którym żyją.
III. Mechanizmy Współzależności
Uzależnienie jest często sposobem na ucieczkę od emocji lub bólu związanego z życiowymi niepowodzeniami. Współzależność polega na opisywaniu swojej wartości na podstawie kogoś innego – osoba czuje się wartościowa tylko wtedy, gdy spełnia określone role (np. dobrego syna czy chłopaka). Osoby współzależne często wybierają relacje, w których muszą kogoś ratować lub kontrolować, wierząc, że w ten sposób zmniejszają ryzyko bycia porzuconym.
Współzależność jest podobna do uzależnienia w tym sensie, że osoba potrzebuje coraz więcej obecności drugiej osoby, aby funkcjonować. Z czasem, tożsamość współzależnego coraz bardziej opiera się na drugiej osobie, co prowadzi do „syndromu odstawienia” – poczucia, że świat się kończy, gdy tej osoby zabraknie. Osoby takie często czują się bezwartościowe i potrzebują zewnętrznej walidacji.
IV. Objawy Współzależności
Osoby współzależne mają niskie poczucie wartości, czują się kochane tylko wtedy, gdy spełniają pewne warunki, mają potrzebę walidacji z zewnątrz, nie potrafią stawiać granic, co prowadzi do poczucia porzucenia. Systematyczność i dbanie o siebie są kluczowe dla zdrowych relacji, ale osoby współzależne skupiają się jedynie na relacjach, zaniedbując swoje potrzeby, hobby i zainteresowania.
V. Drogi Wyjścia z Współzależności
Aby przerwać cykl współzależności, ważne jest:
1. Zrozumienie funkcji zachowań: Rozpoznanie, że każde zachowanie ma na celu poczucie bezpieczeństwa.
2. Przyznanie się do bezsilności: Uznanie, że nie mamy kontroli nad innymi ludźmi.
3. Dbaniem o siebie: Rozwijanie granic, medytacja i praca z terapeutą mogą pomóc w budowaniu zdrowych nawyków.
4. Odrzucenie kontroli: Zrozumienie, że nie jesteśmy w stanie kontrolować innych ludzi, co jest kluczowe dla zdrowych relacji.
Podsumowując, współzależność jest skomplikowanym zjawiskiem, które często ma swoje korzenie w dzieciństwie. Rozpoznanie i praca nad tymi wzorcami może prowadzić do zdrowszych relacji i lepszego samopoczucia.
Polecam również zajrzeć na pozostałe wpisy. Linki znajdziesz poniżej.
Następny wpis za tydzień w niedzielę. Proszę pokaż ten wpis innym osobom, może im też się przyda.
Polecam zajrzeć na pozostałe wpisy oraz zaobserwować mojego Instagrama: https://www.instagram.com/napisz_cos/
Dziękuję, że jesteś! Thank YOU!