Gdy zostanie przekroczony pewien próg bólu, podwzgórze zaczyna wydzielać peptydy opioidowe, które działają podobnie do morfiny. Te endogenne opioidy, zwane endorfinami, mają zdolność do modulowania odczuć bólowych i poprawiania nastroju. Działają one poprzez wiązanie się z receptorami opioidowymi w mózgu, co prowadzi do tłumienia sygnałów bólowych. W praktyce oznacza to, że organizm w odpowiedzi na ból potrafi samodzielnie wytworzyć substancje, które przynoszą ulgę, a ich działanie jest zbliżone do działania syntetycznych leków przeciwbólowych, takich jak morfina czy kodeina. Proces ten ma jednak swoje ograniczenia i nie jest w stanie całkowicie wyeliminować bólu, zwłaszcza przy intensywnym lub przewlekłym cierpieniu.
Aby długotrwale stłumić ból, często konieczne jest jego wytrzymanie przez pewien czas. Wszystko zależy od charakteru czynności oraz intensywności doznań bólowych. Na przykład w przypadku niesienia zakupów z ciężkimi rzeczami na wysokie piętro, ból może być intensywny, ale krótkotrwały, trwający jedynie kilka minut. Z kolei w sytuacjach wymagających większego i dłuższego wysiłku fizycznego, jak podczas biegów na długie dystanse, organizm potrzebuje więcej czasu, aby zareagować. Po około godzinie biegu uwalnianie endorfin zaczyna wzrastać, co przynosi pewną ulgę i może powodować tzw. “euforię biegacza” (runner’s high).
Pierwszego przełomowego odkrycia na tym polu dokonali neurologowie z Politechniki Monachijskiej, którzy zbadali zjawisko za pomocą tomografii pozytonowej (PET). Ta zaawansowana technika obrazowania medycznego pozwala na obserwację aktywności mózgu w czasie rzeczywistym. Dzięki temu po raz pierwszy udało się zaobserwować proces wydzielania endorfin w ludzkim mózgu w odpowiedzi na intensywny wysiłek fizyczny. Badania te potwierdziły, że po około godzinie joggingu następuje znaczny wzrost uwalniania opioidów, co jest swoistą nagrodą za włożony wysiłek. Uczucie to, znane jako “euforia biegacza”, nie tylko zmniejsza odczuwanie bólu, ale również wprowadza w stan poprawy nastroju, co może przyczyniać się do uzależnienia od intensywnych ćwiczeń fizycznych.
Badania nad endorfinami i ich rolą w tłumieniu bólu oraz poprawie samopoczucia mają ogromne znaczenie zarówno dla nauki, jak i dla praktyki medycznej. Zrozumienie mechanizmów, jakie zachodzą w mózgu podczas intensywnego wysiłku, może prowadzić do nowych metod leczenia bólu, a także do lepszego zrozumienia, jak radzić sobie z bólem przewlekłym, nie tylko za pomocą leków, ale również poprzez aktywność fizyczną.
Endorfiny nie tylko pomagają w tłumieniu bólu, ale również odgrywają kluczową rolę w regulacji emocji i nastroju. Wydzielanie tych naturalnych opioidów może prowadzić do uczucia euforii, które jest często opisywane przez sportowców jako “runner’s high”. To uczucie jest nie tylko przyjemne, ale również motywujące, co może zachęcać do regularnej aktywności fizycznej. Regularne ćwiczenia fizyczne mogą zatem nie tylko poprawić kondycję fizyczną, ale również przyczynić się do lepszego samopoczucia psychicznego.
Warto również zauważyć, że endorfiny mają wpływ na inne aspekty zdrowia. Na przykład, badania wykazały, że regularna aktywność fizyczna może poprawić jakość snu, zwiększyć odporność na stres oraz wspierać zdrowie serca. Wszystko to sprawia, że endorfiny odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu ogólnego zdrowia i dobrostanu.
Następny wpis za tydzień w niedzielę. Proszę pokaż ten wpis innym osobom, może im też się przyda.
Polecam zajrzeć na pozostałe wpisy oraz zaobserwować mojego Instagrama: https://www.instagram.com/napisz_cos/
Dziękuję, że jesteś! Thank YOU!
Przypisy:
- Endorfiny a próg bólu: Schaible, H.G., „Endorphins, Pain, and the Role of Exercise,” Pain Research and Management, 2019.
- Badania neurologów z Monachium: Bohn, P., „Visualization of Endorphins in the Human Brain via PET Scans,” Journal of Neuroscience, 2008.
- Euforia biegacza: Morgan, P.T., „Runner’s High: The Neurochemical Mechanisms,” Nature Reviews Neuroscience, 2012.